Ý nghĩa của lì xì Tết: Câu chuyện văn hóa và phong tục đặc biệt

Lì xì Tết là một nét đẹp văn hóa truyền thống lâu đời không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt Nam và nhiều quốc gia Á Đông. Phong bao lì xì rực rỡ không chỉ chứa đựng tiền mừng tuổi, mà còn gói ghém trong đó cả những lời chúc tốt lành, may mắn và sự yêu thương gửi gắm đến người nhận.

Lì xì là gì? Lắng nghe nguồn gốc của phong tục lì xì ngày Tết

Lì xì được diễn ra trong suốt dịp Tết cổ truyền. Mọi người thường trao lì xì Tết cho nhau, kèm theo những lời chúc tốt đẹp như an khang, thịnh vượng. Khi nhận được lì xì, trẻ em thường rất phấn khởi và trân trọng giữ gìn như một món quà mang lại may mắn.

Lì xì là gì?

Lì xì (hay hồng bao) là cách phiên âm từ “Lợi Thị” trong tiếng Trung, mang nghĩa là may mắn, có tiền, được lợi. Vì vậy, lì xì đầu năm được xem như món quà tượng trưng cho sự hanh thông, tài lộc, thịnh vượng, và những điều tốt đẹp.

Ý nghĩa của tiền lì xì Tết không phải nằm ở giá trị tiền bên trong mà là ở thiện ý và tấm lòng, cùng lời chúc tốt lành cho một năm mới an khang tới người nhận. Dù là trẻ em hay người lớn, khi nhận được lì xì, ai cũng đều cảm thấy vui vẻ, hào hứng bởi giá trị tinh thần đặc biệt mà nó mang lại.

Hiện nay, ngoài hình thức lì xì Tết để trong phong bao như truyền thống, người ta còn mừng tuổi nhau bằng tiền mặt trực tiếp, trong trường hợp đủ thân thiết. Một số bạn trẻ còn ưa chuộng hình thức lì xì chuyển khoản qua ứng dụng ngân hàng hoặc app thanh toán, vừa thuận tiện, nhanh chóng lại phù hợp với lối sống hiện đại.

Theo thời gian và sự phát triển của xã hội, phong tục lì xì đầu năm cũng đã có sự thay đổi, từ cách thức đơn giản đến các xu hướng mới mẻ, phù hợp với nhịp sống hiện đại, nhưng vẫn giữ được tinh thần và ý nghĩa vốn có của nó. 

Nguồn gốc của phong tục lì xì

Phong tục lì xì Tết bắt nguồn từ một câu chuyện ý nghĩa ở Trung Quốc và du nhập vào nước ta, dần dần trở thành một phần không thể thiếu trong những ngày Tết, mang lại niềm vui, sự gắn kết và tạo thành nét đẹp văn hóa của người Việt Nam.

Người ta kể rằng tục lệ lì xì ngày Tết vốn xuất phát từ một truyền thuyết về việc bảo vệ trẻ em khỏi yêu quái. Xưa kia, có một con yêu quái tên là Tụy, chuyên đến làm phiền chúng sinh, đặc biệt là trẻ nhỏ vào đêm giao thừa.

Đêm giao thừa nọ, có tám vị tiên tình cờ đi ngang qua chứng kiến cảnh tượng yêu quái hoành hành, và quyết định ra tay giúp đỡ. Họ đã hóa thành những đồng tiền và dặn cha mẹ gói tiền vào tấm vải đỏ, đặt sau gối trẻ con trong nhà. Khi yêu quái đến gần, những đồng tiền này phát ra ánh sáng vàng rực rỡ làm nó sợ hãi và bỏ chạy.

Câu chuyện lan truyền khắp nơi, từ đó người ta xem phong bao lì xì như một “lá bùa” xua tan xui xẻo, bảo vệ trẻ em và mang may mắn, bình an cho dịp đầu năm mới. Tục lệ này đã trở thành một phần không thể thiếu trong ngày Tết của nhiều quốc gia châu Á như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản,..

Việc lì xì Tết cũng không còn giới hạn trong ba ngày đầu năm nữa. Miễn là còn không khí Tết, mọi người vẫn gửi đến nhau những phong bao lì xì cùng lời chúc đầu năm mới. 

Ý nghĩa phong tục lì xì đầu năm mới ở các độ tuổi và mối quan hệ

Lì xì Tết là cách để gửi gắm những lời chúc phúc, cầu mong sức khỏe, tài lộc và sự thịnh vượng đến người nhận. Phong bao lì xì tượng trưng cho sự kín đáo, tế nhị, không muốn người nhận có sự tị nạnh, so bì. Ngày nay, việc lì xì Tết không chỉ cũng không chỉ dành riêng cho trẻ nhỏ, mà dành cho tất cả mọi người. 

• Lì xì cho trẻ em: Lì xì cho trẻ em là cách để người lớn gửi gắm tình yêu thương và những lời chúc tốt đẹp nhất. Mỗi bao lì xì được trao đi mang theo hy vọng trẻ em sẽ có một năm mới thật khỏe mạnh và học hành tiến bộ. Đây cũng là cách để các thế hệ đi trước thể hiện sự quan tâm, động viên và tiếp thêm động lực cho thế hệ trẻ nhân dịp đầu năm mới.
• Lì xì cho người lớn và các mối quan hệ khác: Lì xì Tết không chỉ dành riêng cho trẻ em mà còn được mọi người trao tặng đến ông bà, cha mẹ nhằm thể hiện lòng hiếu thảo và sự tri ân đối với công ơn sinh thành, dưỡng dục. Đó là cả tấm lòng và những lời chúc sức khỏe, bình an, như một cách gửi gắm mong muốn những người thân yêu sẽ luôn vui vẻ, hạnh phúc. 
• Lì xì cho ông bà mang ý nghĩa thể hiện lòng hiếu thảo và biết ơn: Ngoài ra, việc lì xì cho bạn bè, đồng nghiệp cũng là để gửi những lời chúc tốt đẹp về sự thịnh vượng, thành công trong công việc và cuộc sống. Việc này không chỉ tạo sự gắn kết mọi người mà còn giúp còn lan tỏa sự tích cực và niềm vui.

Một số điều kiêng kỵ khi lì xì Tết 

Tục lì xì ngày Tết không chỉ mang ý nghĩa chúc may mắn, tài lộc mà còn thể hiện sự tôn trọng, tình cảm giữa người tặng và người nhận. Tuy nhiên, để giữ gìn nét đẹp truyền thống, cần tránh những điều kiêng kỵ sau đây:

• Không dán kín phong bao lì xì: Phong bao lì xì không nên dán kín và chặt để người nhận mở ra dễ dàng, thể hiện sự thuận lợi, hanh thông cho khởi đầu một năm mới.
• Tránh sử dụng tiền cũ hoặc gấp tiền trong phong bao: Tiền dùng để lì xì đầu năm nên là tiền mới, mang ý nghĩa tượng trưng cho mọi điều tươi mới và tránh gấp cuộn tiền để tài lộc được trọn vẹn, không bị hao hụt.
• Không nhận lì xì bằng một tay: Dù người trao lì xì là ai, lớn tuổi hay kém tuổi cũng không nên nhận lì xì bằng một tay. Việc nhận bằng hai tay thể hiện sự trân trọng và biết ơn đối với tấm lòng của người tặng.
• Không mở lì xì trước mặt người tặng: Mở phong bao lì xì ngay sau khi nhận được cho là bất lịch sự và thiếu tôn trọng đối phương. 
• Không vòi vĩnh lì xì: Việc yêu cầu hoặc vòi vĩnh người khác lì xì mình làm mất đi ý nghĩa truyền thống của phong tục, đồng thời thể hiện sự thiếu tôn trọng và không lịch sự. 

Những lưu ý quan trọng khi lì xì Tết: Đừng bỏ qua chi tiết này

Để phong tục lì xì Tết mang lại ý nghĩa sâu sắc và trọn vẹn, có một số điều quan trọng mà bạn nhất định không được bỏ qua: 

• Chọn phong bao lì xì đẹp và ý nghĩa: Khi chọn lì xì Tết, hãy ưu tiên những thiết kế có màu sắc tươi sáng, hình ảnh may mắn để tăng giá trị tinh thần.
• Gửi kèm lời chúc khi lì xì: Trao lì xì Tết đi kèm với những lời chúc tốt đẹp như sức khỏe, tài lộc, thành công sẽ khiến người nhận cảm thấy ý nghĩa hơn và mang lại niềm vui trọn vẹn hơn.
• Trao và nhận lì xì với thái độ trân trọng: Người gửi và người nhận cần thể hiện thái độ niềm nở, chân thành để tạo sự gắn kết. Đặc biệt, dù đối phương là ai, hãy nên trao và nhận bằng cả hai tay và cả tấm lòng. 
• Biết nói lời cảm ơn: Người nhận nên nói làm cảm ơn khi nhận lì xì Tết, đồng thời gửi lại những lời chúc tốt đẹp tới người tặng. Dạy con trẻ nói lời cảm ơn lễ phép khi nhận lì xì để duy trì nét văn hóa đẹp trong gia đình và xã hội.

Hy vọng bài chia sẻ này sẽ giúp bạn hiểu ý nghĩa việc lì xì và giúp bạn lì xì đúng cách. Chúc bạn và gia đình năm mới bình an, hạnh phúc.

TV (t/h)