Thực trạng lao động – việc làm việt nam năm 2025 và dự phóng các năm 2022 – 2026

Bài viết phân tích chi tiết thị trường lao động Việt Nam năm 2025, cập nhật tình trạng thất nghiệp, doanh nghiệp phá sản và dự báo xu hướng việc làm đến năm 2026. Tham khảo số liệu chính thống và đánh giá chuyên sâu từ góc nhìn nhà phân tích.

1. Thực trạng thị trường lao động năm 2025 (tính đến hết quý II)

a. Tình hình thất nghiệp và thiếu việc làm
Theo Tổng cục Thống kê (Báo cáo quý II/2025):

Tỷ lệ thất nghiệp cả nước:

• Quý II/2025: 2,38% (giảm nhẹ so với cùng kỳ 2024: 2,45%).
• Khu vực thành thị: 3,25% – vẫn cao hơn khu vực nông thôn (1,9%).
• Số người thất nghiệp trên toàn quốc: khoảng 1,2 triệu người, trong đó:
• Khoảng 42% là lao động dưới 35 tuổi.
• Khoảng 65% là lao động có trình độ từ trung cấp trở lên, cho thấy thất nghiệp trí thức đang là vấn đề nổi bật.
• Tỷ lệ thiếu việc làm (lao động không làm đủ số giờ theo tiêu chuẩn):

Quý II/2025: 2,1% (~1,1 triệu người), tập trung ở khu vực nông thôn, lao động mùa vụ.

b. Tình hình doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư:

Số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường 6 tháng đầu năm 2025: 85.000 doanh nghiệp, tăng 12,4% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó:

• Doanh nghiệp giải thể: ~12.700.
• Doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn: hơn 45.000.
• Các ngành bị ảnh hưởng nặng nhất: bất động sản, xây dựng, bán lẻ truyền thống, dệt may xuất khẩu.

Nguyên nhân chính:

• Lãi suất còn cao, tiếp cận tín dụng khó.
• Đơn hàng quốc tế giảm.
• Biến động chi phí logistics, giá nguyên vật liệu tăng.
• Cạnh tranh với sản phẩm rẻ từ Trung Quốc, Ấn Độ.
• Chuyển đổi số chậm khiến nhiều doanh nghiệp truyền thống không theo kịp.

2. So sánh với thị trường lao động năm 2022

a. Năm 2022:

• Tỷ lệ thất nghiệp: lên đến 2,5–2,6%, cao nhất kể từ 2020.
• Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường: 143.200 doanh nghiệp, cao kỷ lục.
• Nguyên nhân chủ yếu là hậu quả của dịch COVID-19, đứt gãy chuỗi cung ứng, chi phí phục hồi sản xuất tăng cao.

b. So sánh 2022 – 2025:

3. Dự phóng thị trường lao động – việc làm năm 2026

a. Thất nghiệp – Việc làm

• Dự báo tỷ lệ thất nghiệp năm 2026 dao động 1,9% – 2,1%, nếu tăng trưởng GDP đạt 6,5% như mục tiêu đề ra.
• Tuy nhiên, nguy cơ “thất nghiệp do không phù hợp kỹ năng” sẽ tăng, nếu đào tạo nghề, đào tạo lại không theo kịp yêu cầu công nghệ mới (AI, tự động hóa, số hóa...).

b. Doanh nghiệp phá sản – rút lui
Dự báo năm 2026, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường sẽ giảm xuống dưới 100.000 doanh nghiệp/năm nếu:

• Chính sách tài khóa và tín dụng được nới lỏng.
• Chính phủ tiếp tục hỗ trợ chuyển đổi số và logistics.
• Tuy nhiên, doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ và nhỏ vẫn sẽ chịu áp lực đào thải lớn.

4. Kết luận 

• Thị trường lao động Việt Nam 2025 đã phục hồi tốt về mặt số lượng, nhưng chất lượng lao động, kỹ năng mềm, năng lực số chưa theo kịp yêu cầu thị trường.
• Tình trạng thất nghiệp trí thức và doanh nghiệp nhỏ phá sản hàng loạt đang phản ánh những lỗ hổng trong liên kết giữa đào tạo – sản xuất – thị trường.
• Dự báo 2026, nếu không có chiến lược nâng cao năng lực lao động và tái cấu trúc doanh nghiệp, nguy cơ mất cân bằng cung – cầu lao động sẽ ngày càng lớn.

Nguồn tham khảo

• Tổng cục Thống kê Việt Nam – Báo cáo kinh tế xã hội quý II/2025
• Bộ Kế hoạch và Đầu tư – Báo cáo doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường
• Báo Lao động, Cafef.vn, VnEconomy – Tổng hợp thông tin thị trường
• Dự báo tham khảo từ Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM)