Ngày quốc tế gia đình 15/5 - nguồn gốc, ý nghĩa

Ngày Quốc tế Gia đình (International Day of Families) được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc chính thức thiết lập vào ngày 20 tháng 9 năm 1993 theo nghị quyết A/RES/47/237. Ngày này được chọn là 15 tháng 5 hàng năm, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng quốc tế về các vấn đề liên quan đến gia đình, cũng như khẳng định tầm quan trọng của gia đình đối với sự phát triển bền vững của xã hội.

Trước khi được chính thức công nhận, trong thập niên 1980, Liên Hợp Quốc đã bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến vai trò của gia đình trong quá trình phát triển, và coi đây là đơn vị cơ bản của xã hội, cần được bảo vệ và hỗ trợ.

1. Ý nghĩa Ngày Quốc tế Gia đình

Gia đình là tế bào của xã hội – nơi hình thành nhân cách, đạo đức và là nền tảng cho sự phát triển toàn diện của mỗi con người. Ngày Quốc tế Gia đình là dịp để:

• Tôn vinh giá trị của gia đình: Đây là cơ hội để các cá nhân, tổ chức và cộng đồng nhấn mạnh vai trò của gia đình trong việc giáo dục, chăm sóc và xây dựng các giá trị văn hóa – đạo đức.
• Nâng cao nhận thức xã hội: Ngày này giúp công chúng nhận thức rõ hơn về những thách thức mà gia đình hiện đại đang đối mặt như: nghèo đói, bạo lực gia đình, bất bình đẳng giới, ly hôn, mất kết nối giữa các thế hệ...
• Thúc đẩy chính sách hỗ trợ gia đình: Các quốc gia có thể nhân dịp này để đưa ra, sửa đổi hoặc đánh giá các chính sách liên quan đến chăm sóc, bảo vệ và phát triển gia đình, đặc biệt là đối với các nhóm dễ bị tổn thương như trẻ em, phụ nữ và người cao tuổi.
• Tăng cường sự gắn kết giữa các thành viên: Đây cũng là dịp để mỗi người trong gia đình dành thời gian cho nhau, chia sẻ yêu thương và xây dựng mối quan hệ vững chắc hơn.

2. Chủ đề của Ngày Quốc tế Gia đình qua các năm

Mỗi năm, Ngày Quốc tế Gia đình được tổ chức với một chủ đề khác nhau, phản ánh những vấn đề xã hội nổi bật như: biến đổi khí hậu và tác động đến gia đình, công nghệ số trong cuộc sống gia đình, bình đẳng giới, chăm sóc sức khỏe tâm thần trong gia đình, v.v.

Chủ đề Ngày Quốc tế Gia đình qua các năm (1995 – 2025)

Từ năm 1995, Liên Hợp Quốc mỗi năm đều chọn một chủ đề cho Ngày Quốc tế Gia đình nhằm phản ánh những vấn đề, thách thức và xu hướng ảnh hưởng đến các gia đình trên toàn cầu. Dưới đây là danh sách một số chủ đề tiêu biểu qua các năm gần đây và mới nhất:

Giai đoạn 2010 – 2019

• 2010: Tác động của di cư đối với các gia đình trên toàn thế giới
• 2011: Gia đình và vai trò của các chính sách xã hội trong việc hỗ trợ họ
• 2012: Đảm bảo sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống gia đình
• 2013: Thúc đẩy hòa nhập xã hội và đoàn kết giữa các thế hệ
• 2014: Gia đình là nơi thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ
• 2015: Gia đình và các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs)
• 2016: Gia đình, lão hóa và các thách thức liên thế hệ
• 2017: Gia đình, giáo dục và hạnh phúc
• 2018: Gia đình và xã hội bao trùm
• 2019: Gia đình và hành động vì khí hậu

Giai đoạn 2020 – 2025

• 2020: Gia đình trong thời đại công nghệ: Chủ đề nhấn mạnh đến vai trò của công nghệ số trong đời sống gia đình, đặc biệt khi đại dịch COVID-19 khiến việc học tập, làm việc và kết nối phải chuyển sang trực tuyến.
• 2021: Gia đình và Tăng trưởng Đô thị: Tập trung vào ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa đến cấu trúc và sinh hoạt gia đình, như việc thu hẹp không gian sống, áp lực về chi phí sinh hoạt...
• 2022: Gia đình và Chính sách Xã hội: Kêu gọi các chính phủ quan tâm hơn đến việc xây dựng chính sách hỗ trợ gia đình – đặc biệt là sau những tác động nghiêm trọng của đại dịch COVID-19.
• 2023: Gia đình và Hành động khí hậu: Tập trung vào các chính sách thân thiện với môi trường: Nêu bật vai trò của các gia đình trong việc giáo dục, thực hành sống xanh, tiêu dùng bền vững, và hỗ trợ các chính sách giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
• 2024: Gia đình và Sức khỏe Tâm thần: Hướng đến việc nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần trong gia đình, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hỗ trợ tinh thần, đặc biệt trong bối cảnh hậu đại dịch và áp lực xã hội ngày càng lớn.
• 2025: Gia đình và Tương lai Bền vững: Đổi mới giáo dục và văn hóa trong gia đình: Dự kiến tập trung vào vai trò của gia đình trong việc hình thành những giá trị, thái độ, hành vi bền vững từ sớm thông qua giáo dục tại nhà và truyền thống văn hóa. Chủ đề cũng phản ánh việc đổi mới phương pháp dạy – học, giáo dục kỹ năng mềm, và khả năng thích nghi với một thế giới không ngừng thay đổi.

Kết luận

Ngày Quốc tế Gia đình 15/5 không chỉ là lời nhắc nhở về vai trò cốt lõi của gia đình mà còn là dịp để mỗi người nhìn lại và trân trọng tổ ấm của mình. Dù xã hội có thay đổi ra sao, thì gia đình vẫn luôn là điểm tựa tinh thần vững chắc, là nơi bắt đầu và kết thúc của tình yêu thương.